martes, 21 de mayo de 2013

BAKEAREN ANTOLAKETA

BAKE-KONFERENTZIAK: YALTA ETA POTSDAM

Aliatuek Versaillesko itunaren hutsegiteagatik ikasi zuten. Hori dela-eta, gerraren hasieratik eztabaidatu zuten zer baliabide erabiliko zuten bake iraunkorra lortzeko. Gerrak agerian utzi zuen bi potentzia nagusi zeudela,
Amerikako Estatu Batuak eta SESB, eta munduko ordena berriak gertaerahori islatu behar zuen.

Aliatuak zenbait konnferentziatan bildu:

Yaltako Konferentzia: Stalin , Roosvelt eta Churchillen mintzagaia naziengandik askatu ondorengo Europako egoera izan zen.


  • Ekialdeko Europan, hauteskunde libre eta demokratikoak egiteko kompromisoa hartu zuen Stalinek, baina Mendebaldeko ikuskapenik onartu ez zuenez, agindutako ezerezean gelditu zen.
  • Alemania armadarik gabe geldituko zen eta lau zatitan banatatutako zati baoitza potentzia garaileetako batek administraturik ( AEBek, SESB, Britain Handian eta Frantzian)
  • Nazio Batuen Erakundea (NBE) sortzea proposatu zen, nazioarteko erakunde bat izango zen eta bakeari eusteko helburua izango du.

Potsdamgo Komferentzia: 1945eko uztailan, aliatuen arteko desadostasun handiak agerian jartzen hasi ziren. Stalinen jokaera gogorra izan zen, hasieran itudutako mugak gainditzen zituzten lurralde-hedapenak proposatu baitzituen. Gauza bakarrean etorri ziren bat: naziek egindako gerrako krimenen arduradunen eurkako epaiketak hastea.


Lurralde-Aldaketak

Arazo zailean Polonia izan zen, Britain Handiak eta AEBek onartu zuten SESBek Poloniako lurralde batzuk eskuratzea hau da SESBek Hitlerrekin 1939an sinatutako ez erasotzeko itunariesker anexionatuko Poloniako lurraldeak. Ordainetan, Alemaniak Ekialdeko Prusiaren hegoaldea, Pomerania eta Silesia ematen zizkion Poloniari. Poloniaren mugak Oder eta Nessie ibaien artean ezarri zen.

Alemania lau herrialdeen artean banatu zuten, eta Austria Alemaniaren lurraldetik bereizi zen. Berlin eta Viena hiriak ere zatitu zituzten.

Parisko bakean 1947an SESBek Poloniako ekialdea, Baltikoko estatuak Finlandiatik Karelia lortu zuen, eta gainerako Ekialdeko Prusia hartu zituen.

No hay comentarios:

Publicar un comentario